อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้งหรือเรียกอีกอย่างว่าปราสาทหินพนมรุ้ง สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นเพื่อให้เป็นเทวสถานของศาสนาฮินดูราวพุทธศตวรรษที่ 15-18 ด้วยหินทรายสีชมพูและใช้ศิลปะแบบขอมโบราณ โดยตั้งอยู่บนยอดเขาพนมรุ้ง ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้วและเปรียบเสมือนเขาไกรลาสอันเป็นสถานที่ประทับของพระศิวะ ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ ที่เคยถูกขโมยไปที่พิพิธภัณฑ์ที่ชิคาโก้และได้กลับมาคืนมาเรียบร้อยแล้ว ก็คือหนึ่งในภาพสลักของปราสาทพนมรุ้งนี้ เนื่องจากที่ตั้งอยู่บนยอดเขาสูงถึง 1,320 ฟุตจากระดับน้ำทะเล ปราสาทจึงรายล้อมด้วยภูมิทัศน์อันงดงามและมีปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่สวยน่าอัศจรรย์ในช่วงที่แสงพระอาทิตย์ส่องทะลุ 15 ช่องประตู ซึ่งจะเกิดขึ้นปีละ 4 ครั้งในช่วงที่ (1) พระอาทิตย์ตก 4-6 มีนาคม (2) พระอาทิตย์ตก 4-6 มีนาคม (3) พระอาทิตย์ขึ้น 1-5 เมษายน และ (4) พระอาทิตย์ขึ้น 8-10 กันยายน ทั้งนี้ วันเวลาอาจมีการเปลี่ยนแปลงขึ้นอยู่กับฤดูกาล
สถานที่ตั้ง เขาพนมรุ้ง ตำบลตาเป๊ก อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์
